හෙරලිය | An Old Story About The Jackfruit

හිරු අක්කගෙ බ්ලොග් එකේ තිබුනු අපේ කොස් කෑම පෝස්ට් එක කියවනකොට මට පොඩි කතාවක් මතක් උනා.ඒ පෝස්ට් එකෙයි කමෙන්ට්ස් වලයි කොස් ගැන සෑහෙන විස්තරයක් තිබුනනේ. ආයෙ කොස් ගෙඩිය අමුතුවෙන් වණන්න ඕනි නැති නිසා කෙලින්ම කතාව කියන්නම්. ඒ පෝස්ට් එක බලපු නෑති අය මෙතන ඔබල ඒක බලලම එන්න. (ඔන්න ඉස් ඉස්සෙල්ලම සමියගෙ බ්ලොග් එකෙන් පබ්ලිසිටියක් දුන්නෙ හිරු අක්කට ඈ :D)

 
මුලින්ම කියන්න ඕනි මම මේක අහපු කතාවක්. ඒ නිසා මම දන්නෙ නැ මේකෙ ඇත්ත නැත්ත. කොහොම හරි මුල් කාලෙදි   ලංකාවෙ මිනිස්සු කොස් ගැන දැනගෙන ඉඳල නෑ.කොස් ගෙඩි පිරුනු කොස් ගස් තිබුනත් ඉස්සර මිනිස්සු කොස් කන්නෙ නෑ. ඇයි? .. ඒ අය හිතාගෙන ඉඳල තියෙන්නෙ කොස් කියන්නෙ කන්න පුලුවන් ගෙඩි ජාතියක් නෙමේ කියල.බාහිර පෙනුමෙනුත් කොස් ගෙඩිය කැමට සුදුසු ගෙඩියක් වගේ නෙමේනෙ පේන්නෙ.මුලු ගෙඩියෙම කටු කටු වගේ , ලෙල්ලත් හෙන ගනකම්. අනික හැම තැනම ඇලෙන කොහොල්ලැ ඒමත් තියෙන නිසා කොස් කියන්නෙ මිනිස්සු ජාතියට කන්න බැරි කැමක් කියල තමයි ඉස්සර හිතාගෙන ඉඳල තියෙන්නෙ.ප්‍රයෝජනයක් නැති නිසාම කොස් ගහ හඳුන්වන්න නමක්වත් තිබුනෙ නැ. 

 
ඒ කාලෙ අපේ රටට ආව සෑහෙන ලොකු දුර්භික්ශ කාලයක්.මිනිස්සුන්ට එදාවේල පිරිමහගන්න තියා බොන්නවත් හරි හමන් වතුර ටිකක්වත් තිබුනෙ නැති තත්වයක් උදා උනා. කුඹුරු, වතුර නැතිව පුරන් වෙලා ගියා. හේන් ගොවිතැන විනාශ උනා, හිටවපු පැල වතුර නැතිව මැරිල යද්දි මිනිස්සුන්ට උනේ හූල්ල හූල්ල බඩගින්නෙ බලාගෙන ඉන්න විතරයි. කුඹුරු ගොවිතැන විනාස උනු හින්දම බත් කටක්වත් කන්න බැරිකම නිසා මිනිස්සු දුර්වල උනා. ඒත් කොස් ගස්වල ගෙඩි පිරිල තිබුනා. ඕනි නියගයකට ඔරොත්තු දෙන කොස් ගස්වල ගෙඩි මිනිස්සු අච්චර සාගින්දරේ බලාගෙන ඉදිදි කිසිම පල ප්‍රයෝජනයක් නැති විදියට බිමට වැටිල පොලොවට කුණු වෙලා ගියා. 

ඔන්න ඉතින් තත්වය මේ අකාරයෙන් පවතිද්දි අපෙ රටේ  ගමක හිටිය මිනිහෙක්ට හෙන දුර තියෙන තවත්  ගමකට  යන්න ඕනි උනා. කාශ්ටක අව්වෙ පයින්ම සැහෙන දුරක් ආව මේ මනුස්සයට ඉර මුදුන් වෙනකොට ඉවසන් ඉන්න බැරි තරම් බඩගින්නක් දෑනෙන්න පටන් ගත්ත.හැම ගින්නටම වඩා ලොකුයි නොවැ සාගින්න.දැන් කාලෙ වගේ නෙමෙයි තේ කඩයක්වත් තිව්නෙ බොහොම කලාතුරකින් ඒ ගම්වල. ඔව් මේ කතාව වෙලා තියෙන්නෙ මුදල් භාවිතය මිනිස්සු අතරට එන්නත් කලින් ඉතින්.කොහොම හරි බඩගින්නත් කරපින්නගෙනම ලග ගමකට සේන්දු වෙන්න මේ මනුස්සයට පුලුවන් උනා. මනුස්සයගෙ අරමුන උනේ ගමේ තියෙන පැල් කොටේකට ගිහින් බඩගින්න නිවාගෙන තමන්ගෙ ගමන ආයෙ පටන් ගන්න.ඒත් ඒ ගමටත් දුර්බික්ශෙ උදාවෙල තිබුන බොහොම දරුණුවට.

අර කිව්ව වගේම මුදල් භාවිතයකුත් නොතිබුනු හින්දම මිනිස්සු ලග මොනව නැතත් මනුස්සකම තිබුන ඒ කාලෙ. කෙනෙක්ට කරදරයක් උනාම උදව් කරන්න දෙපාරක් හිතුවෙ නෑ කවුරු උනත්. ඒ වගේම මිනිස්සු ලග ආගන්තුක සත්කාර කියන දෙ නම් ඉතින් ඉහටත් උඩින් තිබුන. තමන්ට නැතත් තමන්ට පුලුවන් උපරිම ආකරයෙන් ආගන්තුක සත්කාර කරන්න මිනිස්සු පෙළඹිලා හිටිය. ඉතින් මේ මනුස්සයත් හිතුව එයාගෙ බඩගින්දර නිවන්න කාට හරි පුලුවන් වේවි කියල. එහෙම හිතාගෙන ලගම තිබුනු පැල් කොටේකට ගොඩ උණා.

ඒත් ඒ වෙලාවෙ ඒ පැලේ හිටියෙ නාඹර තරුන කෙල්ලෙක් විතරයි. ඉතින් මේ කෙල්ලට මේ මනුස්සය තමන්ගෙ දුක කියන්න පටන් ගත්ත.

"අනේ දුවේ මම මේ බොහොම දුර ගමනක් යනගමන්. මට ඉවසගන්න බැරි තරම් සාගින්දරක් ඇති උනා බොලොන්. බොලාට පුලුවන්නම් මොනවම හරි කමක් නැ මගෙ බඩගින්න නැති කොරගන්න දෙයක් දුන්නොත් පින් අයිතිවෙයි"

ඒත් මේ දුර්භික්ශ කාලෙ කොයින්ද කෑම. මනුස්සයට දෙන්න තියා ඒ කෙල්ලට කන්නවත් තරම් කිසිම දෙයක් ඒ ගෙදර තිබුනෙ නෑ. එත් මේ කෙල්ලට සෑහෙන දුකයි මේ මනුස්සයට කන්න දෙන්න දෙයක් දීගන්න බැරි වෙන එකට.ඒත් ඉතින් මොනව කරන්නද. කෙල්ල මනුස්සයට මේම කිව්ව

"අනේ මාමෙ, ගෙදර මාමට කන්න දෙන්න කිසිම දෙයක් නෑ මාමෙ. අපිටත් කන්න කිසිම දෙයක් නෑතුව අපි ඉන්නෙ මාමෙ.අපි වගේම තමයි මේ ගමේ ඉන්න හැම මනුස්සයෙක්ම වගෙ බඩගින්දර ඉවසන් ඉන්නෙ හරිම අමාරුවෙන්. දෙන්න මොනවම හරි තිබුනනම් මාමට නොදී ඉන්නෙ නෑ."

අනේ ඉතින් මොනව කරන්නද දෑං. මනුස්සය වගේම කෙල්ලත් හරිම අසරනයි. ඒත් මේ මනුස්සයට ඉන්න බෑ ඉවසගෙන. බඩගින්නෙ වට පිට බලනකොට මේ මනුස්සය දෑක්ක ගෙදර වත්තෙ තියෙනව කොස් ගහක් ගෙඩි පිරිල. අනේ ඉතින් ඒ ගෙඩි කන්න පුලුවන්ද. ඒත් මේ මනුස්සයගෙ බඩගින්න ඒක පිලිගන්න සෑරසුනේ නෑ. මනුස්සය ගත්ත අන්තිමේදි තීරනයක්. 

"දුවට පුලුවන්ද මම කියන කෑම මට හදල දෙන්න"

"අනේ කන්න හදල දෙන්න තරමෙ දෙයක් තියේ නම් කන්න හදල දෙන එක මහ අමාරුවක් නෙමේ මාමෙ. ඊත් මාමට මම මොනව කියල හදල දෙන්නඩ කිසිම දෙයක් ගෙඩහර නැතිකොට? "

"මෙහෙම සාගින්දරේ විඳෝල මෑරෙනවට වඩා හොදයි දරුවෝ වස හරි කාල බඩ පුරෝගෙන මෑරෙන එක. මට අර මිදුලෙ ඉස්සරහ තියෙන ගෙඩි ලොකු ගහෙන් ගෙඩියක් කන්න හරි ගස්සල දීපන් දුවේ උඹට පින් අයිතිවෙයි "


"මාමට පිස්සුද මාමෙ, ඒ වස ගෙඩි කන්නෙ කොහොමද මිනිස්සු. ඒව කාටවත් කන්න පුලුවන් ජාතියක් නෙමේ"

"අනේ දුවෙ මම කියන එක අහල මට ඔය ගෙඩියක් කඩල, මදුලු දෙක තුනක් වතුර මුට්ටියකට දාල තම්බල දියන්. තවත් ඉවසන් ඉන්න බැරි තරමට මට සාගින්දරයි ලමයෝ"

කොහොමින් හරි අන්තිමෙ කෙල්ල කෑමති උනා ඒ මනුස්සයට කොස් ගෙඩියක් තම්බල දෙන්න.ඒ මනුස්සය පැල් කොටේ කුස්සිය ඉස්සරහ තියෙන බංකු පුටුවෙ ඈදිගෙන ඉන්න අතරෙ කෙල්ල කොස් ගෙඩියක් කඩල, ඒක පලල, කොහොල්ලැ ඇරල, මදුලු ගලවල වතුර මුට්ටියකට මදුලු ටික දාල ලිප තිබ්බ.

පැය භාගයක් විතර ගෙවෙනකොට කොස් තැම්බෙනව හරිම සුවඳෙට. කෙල්ලගෙ කටට කෙල උනන්න පටන් ගත්තෙ කෙල්ලටත් හොරෙන්.ඒ තරමට කොස් තැම්බෙන සුවඳ එනව.කෙල්ලත් හොඳටම බඩගින්නෙනෙ හිටියෙ.මුට්ටියෙ නෑඹිලිය ඇරල බැලුවහමත් කෙල්ල දැක්කෙ දුම් දමන කහපාට  හරිම ප්‍රිය උපදවන පෙනුමක් තියෙන කැමක්.කෙල්ලත් හොඳටම බඩගින්නෙනෙ හිටියෙ. ඒ බඩගින්න දෙගුන තෙගුන උනා. තවත් ඉන්න බැරිම තැන අර එලියෙ බංකු පුටුවෙ ඉඳන් උන්නු මනුස්සයට හොරෙන් පොල්කටු හැන්ද මුට්ටියට දාල කොස් මදුලක් අරගෙන කටේ ඔබාගත්ත.

"අනේ අම්මේ එහෙම රසක්! ජීවිතෙට කාල නෑ එහෙම කෑමක්. ඒ තරමටම රසයි."

කෙල්ලගෙ රසනහර පිනාගියා. එළියෙ බඩගින්නෙ මනුස්සයෙක් ඉන්නව කියලත් අමතක උන. එක හුස්මට යහමින් තැම්බිලා තිබුණු කොස් මදුලු ටික ගිලදාලයි කෙල්ල නැවතුනේ. කෙල්ල හිතුවට මනුස්සය තමන් මේ කරපු බඩ්ජාරි අමන වැඩේ දෑක්කෙ නෑ කියල එලියට වෙලා බන්කුපුටුවෙ ඈඳිගෙන හිටපු ඒ මනුස්සය මේක දිහා බලාගෙන හිටිය. අන්තිමේ තරහවයි බඩගින්නයි වැඩිකමටම කෙල්ලට අහෙන්නත් එක්ක හෙන හයියෙන් "හොර ලිය!!! හොර ලිය!!!" කියල එලියෙ ඉඳන්ම කැගැහුවා.


පහු කාලීනව ගමේ කා අතරටත් මේ කතාව ඇදිල ගිය්යා. හැමෝම දැනගන්න පටන් ගත්ත කොස් කියන්නෙ මිනිස්සුන්ට අහිතකර කන්න බැරි ගෙඩි ජාතියක් නෙමේ කියන එක. "හොර ලිය" පසු කාලීනව ක්‍රමයෙන් "හෙරලිය" බවට පත් උනා. එදා ඉඳන් නමක් නොතිබුණු ඒ ගෙඩි ජාතියට "හෙරලිය" කියල නම වැටුන.(කොස් කියන්නෙ ඉතා පසුකාලීනව හෙරලියට කියන නම වෙනුවට ආදේශ උනු නමක්.)

කොහොමින් හරි මුලු මහත් ලංකාවෙම හෙරලිය ප්‍රචලිත උනා. එක එක විදියට උයන්න, සකස් කරන්න පුරුදු උනා. මොනම දුර්භික්ශ කාලයක් ආවත් මිනිස්සුන්ට බඩගින්නෙ මැරෙන්න උනේ නැ තව දුරටත්.අවුරුද්දෙ හැම කාලෙම කන්න පුලුවන්, බඩගින්න නිවාගන්න පුලුවන් උනු ගෙඩි ජාතිය කොස් උනා. "බත් නැතිදා කොස්" කියන තරමට හෙරලිය මිනිස්සුන්ට සමීප උණා.

ඔන්න ඔහොමයිලු කොස්, ලංකාවෙ මිනිස්සු අතරට ආවෙ. මේ කතාවම තවත් විදියකට අහල තියෙනව කොස් මාම(ආතර් වීදියෙස් මහතා) කොස් කියන දේ මිනිස්සු අතරට ගෙනියද්දි සිද්ද උණු කතාවක් විදියටත්. ඇත්ත නැත්ත මං දන්නෙ නෑ ඕං අහල තිබුණු දේ කිව්ව :)